Η υπόθεση της Λίλας Αβραμίδου
Μεσημέρι της Τρίτης 27 Αυγούστου 2019, η Λίλα Αβραμίδου καλεί ταξί καθώς επιθυμεί να μεταβεί στην παραλία του Αλίμου. Ο οδηγός ταξί κατέθεσε πως την άφησε στο πάρκινγκ της παραλίας και αποχώρησε. Έκτοτε τα ίχνη της Λίλας Αβραμίδου χάνονται. Κανείς δεν την ξαναείδε. Άφαντη σαν να την «κατάπιε» η γη.
Σύμφωνα με τα γεγονότα, ο οδηγός ταξί ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που την είδε.
Τί συνέβη όμως και ένας άνθρωπος εξαφανίστηκε μέρα μεσημέρι σε πολυσύχναστη περιοχή; Αυτό παραμένει μυστήριο δυο χρόνια τώρα. Ο γιός της την αναζητεί, καθώς δεν μπορεί να δεχτεί πως η εξαφάνιση της μητέρας του μπορεί να οφείλεται σε δική της επιλογή. Οι υποθέσεις πολλές, οι έρευνες που έγιναν δεν είχαν κάποιο αποτέλεσμα. Ειπώθηκε πως ίσως να πνίγηκε, όμως κανείς ποτέ δεν την είδε να φθάνει στην παραλία. Δεν βρέθηκε ούτε η τσάντα της, κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει πως αυτή η γυναίκα είχε ως προορισμό της αυτή την περιοχή.
Σύμφωνα με την υπόθεση αυτή και τα λιγοστά στοιχεία που αποτελούν ένα μόνο μικρό κομμάτι του πάζλ, θα μπορούσαμε να αναλύσουμε ένα ένα τα στοιχεία και να προσπαθήσουμε να φθάσουμε όσο κοντά γίνεται στη λύση αυτού του γρίφου.
Το βασικότερο στοιχείο που αποτελεί και τη βάση της έρευνας είναι πάντοτε ο τελευταίος μάρτυρας που είδε το πρόσωπο που αφορά την έρευνα. Με τον μάρτυρα λοιπόν θα ασχοληθούμε, καθώς δεν υπάρχει κανένα άλλο στοιχείο που να αφορά αυτή την υπόθεση εξαφάνισης.
Ποιος ήταν λοιπόν ο μάρτυρας; Ποια η σχέση του με το θύμα; Ποια η ιδιότητά του; Είχε λόγο να εξαφανίσει το θύμα; Θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος ενός σχεδίου η παρουσία του; Ποιο είναι το ποιόν του;
Η αλήθεια μέσω μιας κατάθεσης.
Ο μάρτυρας αποτελεί ένα προσωπικό μέσο απόδειξης που παρέχει πληροφορίες μέσω της δικής του αντίληψης ή μέσω τρίτων σχετικά με πραγματικά γεγονότα.
Μέσω της ανάκρισης οι ειδικοί των αρχών μπορούν να καταλάβουν αν κάποιος ψεύδεται. Ένας μάρτυρας θα καταθέσει μόνο πραγματικά περιστατικά αν είναι αξιόπιστος και έντιμος. Ήταν ο μάρτυρας της υπόθεσης αυτής έντιμος; Μήπως υπήρχε στη μέση κάποιο είδος διαφθοράς;
Ένας μάρτυρας καταθέτει την αλήθεια, αν δεν έχει λόγο να πει ψέματα, βέβαια τα τελευταία χρόνια αυτό έχει ξεπερασθεί, καθώς έχει αποδειχθεί πως η καλή πίστη του δεν αποτελεί πια εγγύηση. Με λίγα λόγια μια απόλυτα πιστή μαρτυρία είναι πλέον η εξαίρεση του κανόνα. Μια μαρτυρία πια είτε από υπαίτιους λόγους, είτε από ανυπαίτιους δεν αποτελεί την πραγματική εικόνα ενός περιστατικού που υπέπεσε σε κάποια από τις αισθήσεις του μάρτυρα.
Φθάνουμε τώρα στο σημείο να πούμε ότι:
Μια μη ηθελημένη ανακριβής μαρτυρία μπορεί να έχει τρεις φάσεις σε ολόκληρη τη διαδρομή μιας κατάθεσης.
1. της χρονικής στιγμής που αντιλαμβάνεται ο μάρτυρας το περιστατικό
2. της χρονικής στιγμής που μεσολαβεί από τη στιγμή της αντίληψης μέχρι την κατάθεσή του
3. της στιγμής που δίνεται η κατάθεση να έχουν προσεχθεί οι πηγές των λαθών.
Τί επηρεάζει όμως την αντίληψη ενός μάρτυρα;
Πρώτο και σημαντικότερο η χρονική στιγμή του συμβάντος. Είχε φως; Σε τί απόσταση βρισκόταν από το θύμα; Η ταχύτητα της εξέλιξης του γεγονότος και τυχόν άλλα παράλληλα συμβάντα που ενδεχομένως να εξελίσσονταν την ίδια στιγμή.
Δεύτερον οι ψυχολογικοί παράγοντες. Υπήρχε ένταση από τη μεριά του μάρτυρα; Είχε στραμμένη όλη του την προσοχή στο συμβάν;
Αναλύοντας ένα ένα τους παράγοντες και ξεκινώντας από την κατάσταση των αισθήσεων του μάρτυρα έχουμε να πούμε πως ακόμη και η απόσταση και ο χώρος πολλές φορές εκτιμούνται λάθος από τον μάρτυρα πόσο μάλλον όταν μιλάμε για έναν οδηγό ταξί που μεταφέρει καθημερινά τόσο κόσμο. Πολλές φορές οι αισθήσεις απατούν ή ακόμη και κάποιο αισθητήριο όργανο του μάρτυρα μπορεί να υπολειτουργεί.
Συνεχίζοντας θα πρέπει να αναφερθούμε και στη συγκινησιακή κατάσταση ενός μάρτυρα. Αν ο μάρτυρας στην υπόθεση της Λίλας Αβραμίδου ένιωσε φόβο ή οργή για αυτό που είδε οι φυσιολογικές λειτουργίες του σώματός του θα επηρεάστηκαν, όπως για παράδειγμα οι καρδιακοί του παλμοί, και έτσι λοιπόν ο μάρτυρας παθαίνει σοκ για αυτό το ξαφνικό γεγονός και η αντίληψη και ο νους του θολώνει. Δημιουργούνται πολλές φορές αυταπάτες και παρακρούσεις. Η οργή αποτελεί ισχυρό συναίσθημα και προκαλεί στον άνθρωπο συγκεχυμένη αντίληψη των συμβάντων, καθώς αφαιρείται η διαύγεια των αισθήσεων.
Ποιος λοιπόν μπορεί με ακρίβεια να μας πει πως δεν συνέβη κάτι τόσο ξαφνικό και απρόσμενο στο θύμα που ακόμη και ο μάρτυρας φοβήθηκε πολύ. Η ικανότητα της δεικτικότητας είναι η ικανότητα του καθενός να αντιλαμβάνεται κάποια γεγονότα. Ποιος γνωρίζει κατά πόσο ικανός ήταν ο μάρτυρας να αντιληφθεί μια ενδεχομένως αρπαγή του θύματος; Η κόπωση, οι καιρικές συνθήκες(καλοκαίρι) είναι παράγοντες που μπορούν επίσης να επηρεάσουν.
Συνεχίζουμε με την αντιληπτική άμυνα, εξίσου σημαντική. Η αντιληπτική άμυνα επί ατόμων που απειλούνται. Υπήρχε άραγε κάποια απειλή και για τον ίδιο;
Η πάροδος του χρόνου. Η λήθη σε περίπτωση που καθυστερεί η κατάθεση του μάρτυρα. Ο Stern υποστήριξε πως η πεπλανημένη κατάθεση ενός μάρτυρα αυξάνεται κατά 0,33% την ημέρα.
Η ψυχική στάση του μάρτυρα. Πόσο σημαντικό θεώρησε ο μάρτυρας το περιστατικό; Έγινε σε κατάσταση αιφνιδιασμού; Άγχους;
Οι κοινωνικοί μηχανισμοί. Ένας μάρτυρας μπορεί να οδηγηθεί σε ανάμνηση που συνοδεύεται από κοινωνικά επιθυμητά αποτελέσματα. Στην επιθυμία του να βοηθήσει «σκαλίζει» βαθιά τη μνήμη του για να θυμηθεί λεπτομέρειες πάνω σε όποιες πληροφορίες αισθάνεται ότι μπορεί να βοηθήσει.
Η ελάττωση των παραστάσεων. Ο μάρτυρας έχει την τάση να περιορίζει τις αναμνήσεις του σχετικά με τα μεγέθη, το χρόνο και την απόσταση.
Η απώθηση δυσάρεστων γεγονότων. Σύμφωνα με τον Φρόιντ, ο άνθρωπος έχει την τάση να απωθεί στο υποσυνείδητό του δυσάρεστες καταστάσεις. Γιατί όχι και στην υπόθεση την οποία μας απασχολεί; Ήταν ένα δυσάρεστο γεγονός. Η Λίλα Αβραμίδου δεν εξαφανίστηκε από μόνη της.
Η τροφοδοσία της μνήμης με διάφορα στοιχεία. Η μνήμη συχνά τροφοδοτείται με διάφορα άλλα στοιχεία πέρα του γεγονότος. Ο μάρτυρας για παράδειγμα μπορεί έτσι να πιστέψει πως είδε το συγκεκριμένο πρόσωπο ή θυμάται περιστατικά χωρίς να τα έχει βιώσει. Πολλές φορές έχει αποδειχθεί πως τέτοια γεγονότα διατηρούνται βαθιά ριζωμένα στη συνείδηση για χρόνια. Συνοπτικά, ο μάρτυρας συγχέει πληροφορίες που απέκτησε έξω από το περιστατικό με εκείνες μέσα από το περιστατικό και δημιουργείται ένα μείγμα.
Η επανάληψη της κατάθεσης. Πόσες φορές κατέθεσε ο μάρτυρας στην περίπτωση που μας απασχολείς; Στην περίπτωση αυτή ο μάρτυρας οδηγείται σε τάσεις για την προώθηση της δικής του θέσης και τη μείωση των προσωπικών του συναισθημάτων ενοχής.
Οι παθολογικές καταστάσεις. Είναι οι καταστάσεις λήθης και αμνησίας που οφείλονται σε διάφορες παθήσεις. Κάποιες φορές «ξυπνά» στη μνήμη του μάρτυρα ένα ξεχασμένο γεγονός.
Τα κενά μνήμης. Με αυθαίρετη αναπαραγωγή του περιστατικού από τον μάρτυρα με βάση τη δική του επεξεργασία όπως ανάλογα περιστατικά που έχει βιώσει. Επίσης με αυτόματη προσαρμογή της αντιληπτικής του πρόσληψης σε προσλήψεις τρίτων όπως τα Μ.Μ.Ε.
Ετσι λοιπόν και σύμφωνα με τα παραπάνω, ένας μάρτυρας θα μπορούσε να κάνει λάθη στην κατάθεσή του χωρίς όμως πρόθεση, καθώς πολλοί παράγοντες είναι εκείνοι που ενδεχομένως δε θα του επιτρέπουν να καταθέσει τα γεγονότα όπως ακριβώς συνέβησαν.
Υπάρχει όμως και η περίπτωση που μάρτυρες δίνουν εκ προθέσεως ψευδής κατάθεση. Οι λόγοι είναι πολλοί και ποικίλοι, μερικοί εκ των οποίων θα αναφερθούν παρακάτω:
Ο φόβος. Πόσες φορές έχουμε ακούσει ψευδείς ομολογίες από μάρτυρες που καταθέτουν απειλούμενοι; Πόσες φορές μάρτυρες φοβούνται να καταθέσουν λόγω ότι θα συμβεί κάτι κακό στους ίδιους ή στους δικούς τους ανθρώπους; Φοβούνται αντίποινα. Υπάρχουν και φορές που μάρτυρες φοβούνται την έκθεσή της υπόληψής τους, μην εκτεθούν για κάτι που και οι ίδιοι έχουν κάνει.
Η αντιπάθεια. Όπως βλέπουμε πολλές φορές αντιπάθειες μεταξύ ανθρώπων δημιουργούν καταστάσεις που οδηγούν σε μια ανακριβή κατάθεση.
Το πάθος και η εκδίκηση.
Το επάγγελμα και η μόρφωση ενός μάρτυρα. Αν για παράδειγμα το επάγγελμα έχει σχέση με το βιοτικό συμβάν και ο μάρτυρας δεν έχει λόγο να καταθέσει αναληθή πράγματα, τότε μόνο μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστος.
Η εξαφάνιση της Λίλας Αβραμίδου συνεχίζει να αποτελεί ένα μεγάλο γρίφο, καθώς τα στοιχεία είναι ανύπαρκτα. Κανείς ποτέ δεν την είδε πέρα του μάρτυρα που υποστηρίζει πως την άφησε σε συγκεκριμένο σημείο. Η διαδρομή καταγράφηκε από κάμερα ασφαλείας, όμως ποτέ δεν καταγράφηκε η άφιξη αυτής της γυναίκας σε αυτό το σημείο. Είναι λοιπόν φυσιολογικό η έρευνα να εστιάζει πάνω στον τελευταίο άνθρωπο που την είδε. Τον οδηγό ταξί που την μετέφερε εκείνη την ημέρα.
Είναι ένα μυστήριο που συνεχίζει να απασχολεί τους δικούς της ανθρώπους οι οποίοι αρνούνται να δεχθούν πως ο άνθρωπός τους απλά εξαφανίστηκε. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με ακρίβεια τις έρευνες τις οποίες έγιναν εκείνο το διάστημα. Γνωστό έγινε πως υπήρξαν έρευνες ακόμη και μέσα στη θάλασσα, καθώς ειπώθηκε πως η Λίλα Αβραμίδου μπορεί και να πνίγηκε. Είναι απίθανο κάτι τέτοιο να συνέβη, ο χρόνος το απέδειξε.
Οι άνθρωποι δεν εξαφανίζονται έτσι, πάντα κάποιος λόγος υπάρχει.
Ας ελπίσουμε πως η υπόθεση δε θα ξεχαστεί και πως θα έρθει σύντομα η δικαίωση, και φυσικά η τιμωρία των ενόχων.
Αρθρογράφος: Ρέα Καλογερογιάννη
