Υπόθεση Θανάσης Νικολάου. Ανεξιχνίαστο έγκλημα στην Κύπρο.

«Το δίκαιον ουκ άλλο τι ή του κρείττονος ξυμφέρον»
 Πλάτων

29 Σεπτεμβρίου 2005

Ο Θανάσης Νικολάου κείτεται νεκρός κάτω από τη γέφυρα της Άλλασας. Το πόρισμα της ιατροδικαστικής έρευνας μιλά για αυτοχειρία. Το σώμα του σύμφωνα με το φωτογραφικό υλικό που συνέλεξε η ερευνητική ομάδα των Κυπριακών αρχών βρισκόταν σε θέση τέτοια που πρόδιδε πως κάτι άλλο ενδεχομένως να είχε συμβεί. 

Ο Θανάσης Νικολάου ήταν παιδί γεμάτο όνειρα. Η ζωή έμοιαζε μικρή για να χωρέσει όλα όσα ονειρευόταν να κάνει. Παιδί με αρχές τις οποίες είχε κληρονομήσει από την οικογένειά του, και ελπίδες για μια ζωή φυσιολογική, απλή και δημιουργική. Ο,τι ποθούσε χωρούσε μόνο σε έναν τόπο, την πατρίδα του. Γεννημένος και μεγαλωμένος στην Αυστραλία, το σώμα του ανήκε εκεί, μα η ψυχή του στην Κύπρο. Όταν πια ολοκλήρωσε τον κύκλο των σπουδών του εκεί αποφάσισε πως τίποτα πια δε θα τον κρατούσε μακριά από τη ψυχή του. Αφού έκανε περήφανους τους γονείς του αποκτώντας το πτυχίο του αρχιτέκτονα πήρε το θάρρος να τους ανακοινώσει την επιθυμία του να επιστρέψει στην πατρίδα. Εκείνοι σεβάστηκαν την επιθυμία του και τον στήριξαν. Θα ήταν ευτυχισμένος κι αυτό τους αρκούσε. Η μητέρα του σε μια ενδεχομένως αδύναμη στιγμή προσπάθησε να καθυστερήσει τη φυγή του, καθώς κάθε μητέρα με δυσκολία πάντα αποχωρίζεται το παιδί της. Του θύμισε τη μοναδική υποχρέωση που είχε απέναντι στην πατριδα, και πως επιστρέφοντας εκεί δε θα μπορούσε να την αποφύγει. Τη στρατιωτική του θητεία. Εκείνος δε δειλιασε στιγμή, τίποτα δε θα τον σταματούσε, για εκείνον οι στρατιωτικές του υποχρεώσεις ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει και να τελειώνει μια ώρα αρχύτερα. Τα όνειρά του ίσως να μην περιελάμβαναν κάτι τέτοιο, όμως θα ήταν για λίγο.. 

Η μητέρα επιμένει

« Ο Θανάσης μου δεν αυτοκτόνησε. Μια μητέρα ξέρει καλά το παιδί της.» 

Όμως σε ποια στοιχεία βασίζεται πραγματικά αυτή η μητέρα πέρα από το ένστικτο της; Θαρρώ πως είναι κάτι άλλο πέρα απο το ένστικτο που την κάνει να μη θέλει να αποδεχτεί το πόρισμα του ιατροδικαστή που διόρισε η Κυπριακή κυβέρνηση. Η υποψία της ξεκινά λίγο αργότερα από τη δολοφονία του γιο της, όταν διαπιστώνει πως οι έρευνες για τη δολοφονία του ήταν ελλιπείς. Ένιωσε πως ο γιος της θυματοποιείται για δεύτερη φορά, καθώς ουσιαστικά γινόντουσαν προσπάθειες απόκρυψης της αλήθειας. Μια μάνα πάντα ξέρει. 

Οι έρευνες περιορίστηκαν σε ελλιπή στοιχεία καθώς κάθε έρευνα στην εγκληματολογία καθορίζεται συμφωνα με το ίδιο το έγκλημα. Στην περίπτωση αυτή εγκληματική ενέργεια δεν υπήρχε, παρά μόνο η αυτοχειρία. 

Πρόσφατα η μητέρα ζει έναν ακόμη εφιάλτη, που η ίδια ζήτησε αναγκαστικά να περάσει επιθυμώντας τη δικαίωση του θανάτου του γιού της. Γίνεται εκταφή της σορού του Θανάση Νικολάου. Τα αποτελέσματα της νέας νεκροψίας δείχνουν πως ο Θανάσης πιθανότατα στραγγαλίστηκε. Η μητέρα νιώθει σιγά σιγά να δικαιώνεται ως ένα βαθμό, καθώς δυστυχώς οι ένοχοι ακόμα χαίρονται την ελευθερία τους. 

Ο ρόλος της αστυνομίας. 

Εκείνοι που έρχονται πρώτοι σε επαφή με ένα έγκλημα είναι οι αστυνομικοί. Συνήθως είναι εκείνοι οι οποίοι φέρουν αδυναμίες στη διαχείριση μιας έρευνας, παρά την εκπαίδευσή τους. Η αμήχανη στιγμή της έρευνας, αυτοψίας και της συλλογής στοιχείων κάποιες φορές είναι η αιτία ώστε οι οικογένειες θυμάτων να μην πείθονται και να «φωλιάζουν» μέσα τους οι υποψίες πως κάτι ύποπτο συμβαίνει. Το ίδιο συνέβη και με την υπόθεση Νικολάου. Οι έρευνες ήταν ελλιπείς και το πόρισμα βγήκε χωρίς όμως να πείθει. 

Τι συνέβη στην περίπτωση του Θανάση; Υπήρχαν μήπως στοιχεία τα οποία χάθηκαν ή μήπως παραποιήθηκαν κατά την έρευνα; Όλο αυτό συνέβη σκόπιμα; Πάντως θα μπορούσαμε να αναφέρουμε το εξής. Ο τόπος του εγκλήματος κατά πάσα πιθανότητα δεν ήταν η περιοχή όπου βρέθηκε η σορός του Θανάση Νικολάου. Το θύμα στραγγαλίστηκε σε άγνωστη περιοχή και εγκαταλείφθηκε κάτω από τη γέφυρα της Άλασσας. Η στάση του σώματός του πρόδιδε πολλά. Τοποθετήθηκε εκεί προσεχτικά δίχως εκδορές και εμφανή εξωτερικά χτυπήματα σε σώμα και κεφάλι. Για μια πτώση 30 μέτρων αυτό μοιάζει παράδοξο και απίθανο.Ο Θανάσης ήταν εκεί και τα στοιχεία «μιλούσαν» γυρω του. Ποιός όμως θα ήθελε να ακούσει ενώ γνώριζε ήδη την αλήθεια; 

Ο Θανάσης Νικολάου υπήρξε θύμα λεκτικής και ψυχολογικής βίας. 

Βίωνε την απόλυτη ταπείνωση από συγκεκριμένη ομάδα ατόμων.

Υπήρξε μια ευαίσθητη και ευγενική ψυχή. 

Ο Θανάσης δεν ήταν δειλός ούτε και αδύναμος. 

Σύμφωνα με τις καταθέσεις κάποιων εθνοφρουρών που έζησαν από κοντά περιστατικά λεκτικής και σωματικής βίας που ασκήθηκαν σε βάρος του Θανάση, μιλούν για καταστάσεις που θυμίζουν την υπόθεση Γιακουμάκη. Βλέπουμε λοιπον πως μοιάζει να είναι ένα είδος τελετουργίας από τους παλαιούς προς τους νεοσύλλεκτους όλη αυτή η διαδικασία που βιώνει αυτό το παλικάρι. Θυμίζει μύηση που δεν ξέρουμε αν πραγματικά ξεκινά από τα ανώτερα αξιώματα ή εχει σχέση με τα γνωστά στερεότυπα που μαστίζουν την κοινωνία μας έως και σήμερα.

Είναι προϊόν μάθησης.

Όταν σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον συμβιώνουν άτομα και συναναστρέφονται μεταξύ τους υπάρχει και η κατάλληλη αλληλεπίδραση που οδηγεί σε συγκεκριμένες συμπεριφορές. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον αναπτύσσονται και αναπαράγονται συμπεριφορές οι οποίες είναι προϊόν μάθησης. Κατά τον Edwin Sutherland το έγκλημα θα πρέπει να εξετάζεται ως ένα φαινόμενο αποτελέσματος μιας διαδικασίας μάθησης. Μια εγκληματική συμπεριφορά μαθαίνεται σε αλληλεπίδραση με άλλα άτομα ή ομάδες από ένα παραβατικό άτομο. Έτσι λοιπόν καθοριστικό ρόλο σε έναν εγκληματογενή ρόλο διαδραματίζουν οι κοινωνικές συναναστροφές. Το έγκλημα λοιπόν μαθαίνεται μέσα σε κλειστές κοινωνίες. Μια κλειστή κοινωνία θεωρείται και ο στρατός. Ίσως ο Θανάσης Νικολάου να ήταν μέρος της εκπαίδευσης-μύησης από τους μύστες της συγκεκριμένης ομάδας. Κάποιες φορές όμως τα πράγματα δεν πάνε εκεί που φανταζόμαστε με αποτέλεσμα να χάνεται ο έλεγχος και μια μύηση να έχει τραγικό τέλος.    

 Αταβιστική θεωρία.

Υπάρχει και η άποψή πως τέτοιες συμπεριφορές ενδεχομένως να σχετίζονται με την ανθρώπινη φύση. Υπάρχουν περιπτώσεις που κάποια άτομα δυσκολεύονται να προσαρμοστούν ομαλά στην ανθρώπινη κοινωνία, πόσο μάλλον σε ένα περιβάλλον που αντιλαμβάνονται πως μόνο ο ισχυρός μπορεί και  επιβιώνει. Δεν μπορούν να θέσουν υπό έλεγχο τη ζωώδη επιθετικότητα τους γιατί ενεργοποιείται μέσα τους το ένστικτο της επιβίωσης . Σύμφωνα με την αταβιστική θεωρία αυτό είναι δυνατόν, καθώς για κάποιο λόγο, κάποια άτομα επιστρέφουν σε κάποια πρωτόγονα ένστικτα, όπως είναι αυτό της επιβίωσης, έτσι εκφράζονται με επιθετικότητα απέναντι στους άλλους προκειμένου να επιβληθούν. Κανένα αίσθημα ενοχής και οίκτου δεν τους  σταματά. Με απόλυτη ψυχρότητα εκτελούν το θήραμά τους, καθώς έτσι αισθάνονται δυνατοί. Κάποιες φορές αυτό καταλήγει σε τραγωδία, καθώς συχνά χάνεται ο έλεγχος μιας κτηνωδίας. 

Ο Θανάσης βρέθηκε νεκρός έχοντας μέσα στη στοματική του κοιλότητα άμμο. Όλοι καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αυτό. Μέσα του μάτωσε. Η ψυχή του είχε τραύματα μα και αποδείξεις που σκόπιμα κάποιοι ποτέ δεν είδαν τουλάχιστον έως τώρα. Η μητέρα του ζητά δικαίωση και φαίνεται πως η δικαίωση άρχισε να ανατέλλει πίσω από τα βουνά της γραφειοκρατίας και της συγκάλυψης. Έπρεπε να περάσουν 16 ολόκληρα χρόνια, τόσο χρειάζεται τελικά μια μάνα να παλέψει, να ματώσει, να στερέψει από δάκρυα. Αυτό που την κρατά στη ζωή είναι το πείσμα της, η αγάπη και η υπόσχεση που έδωσε στον γιό της πως θα τιμωρηθούν οι ένοχοι. Η αλήθεια στο τέλος πάντα κερδίζει, και μη ξεχνάμε πως η δικαιοσύνη είναι τυφλή για να μην βλέπει και αναγνωρίζει τον ισχυρό.

Αρθρογράφος: Ρέα Καλογερογιάννη

⁠